“Ήταν πρώτη του Απρίλη της ΕΟΚΑ η αρχή, σαν ακούστηκε στην Κύπρο η φωνή του Διγενή”
Το 1919, ο ανθυπολοχαγός Γ. Γρίβας πολεμά στα ιερά χώματα της Μ. Ασίας. Το 1940 ο αντισυνταγματάρχης Γρίβας αποστέλλεται ως επιτελάρχης της περιώνυμης «Σιδηράς Μεραρχίας», της Β’ Μεραρχίας Πεζικού, στο Ηπειρωτικό μέτωπο. Το 1942 ιδρύει την Εθνική οργάνωση «Χ». Τον Δεκέμβριο του 1944, οι Ελασίτες επιχειρούν να καταλάβουν την πρωτεύουσα. Η Οργάνωση «Χ» με επικεφαλής τον Γ. Γρίβα στο Θησείο, αποκρούει με γενναιότητα τις επιθέσεις των στασιαστών. Γι’ αυτήν ακριβώς την εθνική του προσφορά ο Γ. Γρίβας Διγενής κέρδισε την ασίγαστο και διαχρονικό μίσος των κομμουνιστών και των «προοδευτικών» συνοδοιπόρων τους..
«Όταν ακούστηκε στην Κύπρο η φωνή του Διγενή…» Την 1η Απριλίου 1955 ο Γ. Γρίβας Διγενής, επικεφαλής της ΕΟΚΑ, κηρύσσει την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου εναντίον των Άγγλων. Με απόλυτη μυστικότητα, στις 20 Μαρτίου 1955 όλα ήταν έτοιμα και το κίνημα έλαβε την ονομασία ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών), θέτοντας ως D-Day το βράδυ της 31ης Μαρτίου – 1ης Απριλίου.
Περασμένα μεσάνυχτα της 30ής Μαρτίου 1955, ο αρχηγός τής Ε.Ο.Κ.Α. συναντήθηκε με τους τέσσερις τομεάρχες του στο σπίτι του Κ. Μιχαλόπουλου, στο Στρόβολο.
Οι τέσσερις πρώτοι τομεάρχες της Ε.Ο.Κ.Α., που εκείνο το βράδυ έπαιρναν το βάρος της μεγάλης ευθύνης στους ώμους τους, ήταν οι ακόλουθοι:
Τομεάρχης Λευκωσίας, ΕΡΜΗΣ (Ευάγγελος Ευαγγελάκης), Τομεάρχης Αμμοχώστου, ΖΗΔΡΟΣ (Γρηγόρης Αυξεντίου), Τομεάρχης Λάρνακας, ΟΡΕΣΤΗΣ (Σταύρος Ποσκώτης), Τομεάρχης Λεμεσού, ΕΥΑΓΟΡΑΣ (Νότης Πετροπουλέας).
Ο «Διγενής» τούς διάβασε συγκινημένος την πρώτη επαναστατική προκήρυξη του Αγώνα, που θα κυκλοφορούσε σ’ ολόκληρη την Κύπρο τα χαράματα της 1ης Απριλίου 1955. Κι αφού τους φίλησε και τους ευχήθηκε «καλή επιτυχία» χώρισαν, για να πάει ο καθένας στον τομέα του. Από εκείνη τη στιγμή άρχιζε η αντίστροφη μέτρηση.
Η πρώτη εντύπωση που δόθηκε στον πληθυσμό της Κύπρου υπήρξε άριστη, όμως ο ραδιοσταθμός των Αθηνών και το ΑΚΕΛ καταδίκασαν την ενέργεια αυτή, χρησιμοποιώντας βαρείς και υβριστικούς χαρακτηρισμούς (τραμπούκοι, βαρελόττοι, ψευτοδιγενήδες κτλ).
Οι μάχες συνεχίζονται με κύριο άξονα την αναδιοργάνωση – ενίσχυση και εκπαίδευση των αντάρτικων ομάδων, τη μύηση του πληθυσμού στον αγώνα και τη συμμετοχή της Νεολαίας. Η πρώτη οργανωμένη μαχητική διαδήλωση της νεολαίας έγινε στη Λευκωσία, στις 24 Μαΐου 1955. Την 1η Ιανουαρίου 1956 ο Άγγλος κυβερνήτης σε ραδιοφωνικό διάγγελμα του λέει ότι «Οι ημέρες της ΕΟΚΑ είναι μετρημένες και υφαίνεται γύρω απ’ αυτήν ο ιστός της αράχνης». Όμως, η ΕΟΚΑ συνέχιζε ανενόχλητη το έργο της. Ο Διγενής στις 29 Ιανουαρίου 1956 δίνει εντολή για ανύψωση Ελληνικών Σημαιών στα σχολεία, γεγονός το οποίο άρχισε να ανησυχεί τους Βρετανούς.
Μετά από αιματηρό αγώνα υπογράφονται οι συνθήκες με τις οποίες δεν προβλέπεται Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά μία αμφίβολη όπως απέδειξε ο χρόνος ανεξαρτησία. Ένας από τους όρους της συμφωνίας που ετέθη ήταν να απομακρυνθεί ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Γρίβας από την Κύπρο! Είναι η μοναδική περίπτωση στην παγκόσμια ιστορία, που ο ηγέτης ενός απελευθερωτικού αγώνα, μετά την απελευθέρωση της πατρίδας του, απελαύνεται! Ο Διγενής, μετά την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου το 1959, υποχρεούται να εγκαταλείψει την Κύπρο.
Στο τέλος Αυγούστου του 1971 ο Διγενής επιστρέφει μυστικά στην Κύπρο και σε ηλικία 73 ετών ρίχνεται σ’ ένα νέο αγώνα για την ΕΝΩΣΗ της Κύπρου με την μητέρα Ελλάδα. Σε αυτόν τον αγώνα άφησε την στερνή του πνοή. Ο Διγενής πέθανε αντάρτης στις 27 Ιανουαρίου 1974.
Γεώργιος Γρίβας Διγενής
Ο Στρατηγός Γρίβας είναι μία ξεχωριστή περίπτωση Ήρωα του Ελληνικού Έθνους του 2ου αιώνος. Ενός ήρωα από αυτούς που μετρώνται στα δάκτυλα της μίας χειρός. Νέος έλαβε μέρος στην μεγάλη εκστρατεία για το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδος και πολέμησε στην πανάρχαια πάντοτε ελληνική γη της Μικράς Ασίας. Πρώτος στο πεδίο της μάχης και το 1940. Πρώτος στην μάχη των Αθηνών με την θρυλική «Χ» τα δύσκολα χρόνια του αλληλοσπαραγμού, κρατώντας ψηλά το λάβαρο του Εθνικού αγώνος.
Ο Διγενής υπήρξε παράδειγμα ανδρός γενναίου, ηρωικού και εντίμου. Δύο φορές όμως που επιχείρησε να ανακατευτεί με την πολιτική μέσω εκλογικών διαδικασιών την πρώτη με το κόμμα των Χιτών το 1946 και την δεύτερη στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 απέτυχε. Φαίνεται πως η πολιτική δεν είναι για άνδρες ξεχωριστούς όπως ήταν ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας Διγενής.
Εκεί όμως όπου όλοι σιωπούν είναι στο ηρωικό και επικό του φινάλε. Γέροντας ζούσε σε κρυσφύγετα στην ιδιαίτερη πατρίδα του προσπαθώντας να επιτύχει τον προαιώνιο πόθο της γης του Ευαγόρα για ένωση με την Ελλάδα.
Πάνω από τον τάφο του οι αντάρτες της θρυλικής ΕΟΚΑ τιμώντας τον ήρωα, τον Άνδρα, τον ασυμβίβαστο Πατριώτη, είχαν τότε τραγουδήσει τα λόγια:
