Ο Ηράκλειος γεννήθηκε πιθανότατα στην Καππαδοκία. Ήταν υιός του ομώνυμου έξαρχου της της Αφρικής. Ήταν από τους αυτοκράτορες που έδωσαν όλο τους το Είναι στην Πατρίδα και στη διατήρηση της ακεραιότητας της. Όλη του η ζωή ήταν ένας Αγώνας, ένας πόλεμος ενάντια στους επιδρομείς που εισέβαλαν, πολιορκούσαν, λεηλατούσαν. Θα μπορούσε να λεχθεί ότι αποτελεί τον Ηγέτη- Πολεμιστή κατά τα Ηρωικά πρότυπα. Ο Ηράκλειος ήταν ο Ηγέτης, ο Εκλεκτός, κατά τα πλατωνικά ιδεώδη που ο σεβασμός και η αγάπη του Λαού προς αυτόν δικαιολογούν την «θεοποίηση» του.
Διαδέχθηκε τον αυτοκράτορα Φωκά, έναν σκληρό άνθρωπο που εξαιτίας του το βυζαντινό κράτος είχε περιέλθει στην εσχάτη κατάπτωση.
Στο πρόσωπο του Ηρακλείου, στρατός και πολιτική εξουσία είδαν τον αναβιωτή του βυζαντινού κλέους και σωτήρα του κράτους. Ήξεραν ότι αυτός ο επαναστάτης- ηγέτης ήταν που θα απάλλασσε την αυτοκρατορία από τον τύραννο Φωκά που μόνο συμφορές είχε φέρει. Έτσι το 610 ο στρατός των επαναστατών με αρχηγό τον Ηράκλειο, έφθασε στην Κωνσταντινούπολη και συνέλαβε τον ανίκανο Φωκά. Ο Ηράκλειος τον εκτέλεσε με συνοπτικές διαδικασίες, καίγοντας τον στην πυρά, έτσι όπως αξίζει σε κάθε διεφθαρμένο προδότη. Αν και ο ίδιος ο Ηράκλειος δεν έσπευδε να γίνει αυτοκράτορας, τελικώς υπάκουσε στην λαϊκή θέληση και εστέφθη στην εκκλησία του Παλατιού.
Ο Ηράκλειος παρέλαβε ένα κράτος διαλυμένο. Στρατιωτική οργάνωση δεν υπήρχε και η οικονομία ήταν σε απελπιστική κατάσταση. Εχθροί είχαν περικυκλώσει την αυτοκρατορία από παντού. Λομβαρδοί στα δυτικά, Άβαροι, και Πέρσες. Ειδικά οι Πέρσες υπό τον Χοσρόη Β’ είχαν επεκτείνει αρκετά τις κτήσεις τους. Ο Ηράκλειος αφού φρόντισε για την ασφάλεια στα βαλκάνια άρχισε τις προετοιμασίες για τις εκστρατείες του ενάντια στους Πέρσες. Στην ουσία πρόκειται για τον προαιώνιο εχθρό του Ελληνισμού, της Ευρώπης και του δυτικού πολιτισμού: Η Ασία. Ο αυτοκράτορας γνώριζε ότι έπρεπε άμεσα να συντρίψει τους Πέρσες και την επερχόμενη ασιατική λαίλαπα. Όπως είχε πράξει αιώνες πριν ο Μ. Αλέξανδρος, ο Ηράκλειος ήταν ο άλλος Ήρωας που ηγήθηκε πλήθος Εκστρατειών ενάντια στους βαρβάρους. Ήταν μια Εθνική Σταυροφορία η οποία εξεδηλώθη σε τέσσερις εκστρατείες. Αφού έγινε κατανυκτικώτατη δέηση στην Αγία Σοφία, δόθηκε και ο χαρακτήρας των εκστρατειών: Ήταν ένας Ιερός Πόλεμος, που θα διαφύλασσε την Ελληνική Αυτοκρατορία και τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό από την επέλαση των βαρβάρων.
Αφού αποβιβάστηκε στη Βιθυνία, έφθασε το 623 στην Αρμενία. Εκεί έδωσε τη πρώτη μάχη και νίκησε τον Πέρση Σάρβαρο. Έπειτα το ίδιο έτος επεχείρησε δεύτερη εκστρατεία όπου αφού παρολίγο να συλλάβει τον Χοσρόη, το βασιλιά των Περσών, τον νίκησε για δεύτερη φορά στην Κιλικία.
Το 625 επεχείρησε και τρίτη εκστρατεία κατά των Περσών. Τότε όμως ο Χοσρόης σε συνεννόηση με τους Αβάρους επιτέθηκαν από κοινού στη βασιλεύουσα. Με ογδόντα χιλιάδες στρατιώτες, με πολιορκητικές μηχανές,με πειρατικά πλοία και με τη βοήθεια των Περσών, ο χαγάνος απέκλεισε τη Πόλη. Ο Ηράκλειος δεν προλαβαίνει να έλθει στη Πόλη και έτσι έδωσε εντολή στους συμβούλους του να αμυνθούν μέχρις εσχάτων. Έτσι και έγινε. Ο πατριάρχης Σέργιος κρατών την εικόνα της Θεοτόκου, ενεθάρρυνε τους στρατιώτες και στις 7 Αυγούστου 626 ο βυζαντινός στόλος κατέστρεψε τους Αβάρους. Τότε ο έλαβε σάρκα και οστά ο Ακάθιστος ‘Ύμνος προς την «Στρατηγόν « Παρθένον. Ήταν προφανές ότι η αυτοκρατορία βρισκόταν κάτω από θεϊκή προστασία .
Το 627 ο Ηράκλειος επεχείρησε την τέταρτη εκστρατεία. Δίπλα στα ερείπια της αρχαίας Νινευή δόθηκε η αποφασιστική μάχη. Ο ίδιος ο αυτοκράτορας πολέμησε γενναίος, και τραυματίσθηκε. Μετά από έντεκα ώρες αδιάκοπου αγώνα νίκησε τους Πέρσες. Λέγεται ότι ο αυτοκράτωρ πήρε το κεφάλι του στρατηγού των Περσών με ένα μόνο χτύπημα. Στη συνέχεια τέθηκε σε ισχύ «αειπαγής ειρήνη» σύμφωνα με την οποία οι Πέρσες παραιτήθηκαν από όλες τις επαρχίες που είχαν κατακτήσει. Τότε ο Ηράκλειος παρέλαβε το «Ιερό Δισκοπότηρο» της Χριστιανοσύνης, τον Τίμιο Σταυρό, που ο ίδιος θεωρούσε ως το ενδοξότερο τρόπαιο.
Το Σεπτέμβριο του 628 ο Ηράκλειος επέστρεψε νικητής στην Πόλη. Κατά την θριαμβευτική είσοδο του, με άρμα τεσσάρων ελεφάντων, και μπροστά ο Τίμιος Σταυρός,ο λαός εξέφρασε πρωτοφανή ενθουσιασμό. Χάρη σε αυτόν η Περσία δεν θα απειλούσε ποτέ ξανά το Βυζάντιο.
O Ηράκλειος, ξανθός στην όψη και με επιβλητική προσωπικότητα, σύμφωνα με τον Οstrogorksy, « υπήρξε ο δημιουργός του Μεσαιωνικού Βυζαντίου , του οποίου η γλώσσα και ο πολιτισμός ήταν Ελληνικός και η πίστη χριστιανική». Ήταν αυτός που καθιέρωσε την ελληνική γλώσσα. Ήταν αναμφισβήτητα ένας Ήρωας- Αυτοκράτορας. Ήταν αυτός που ετίθετο προσωπικά επικεφαλής ενάντια στα στίφη των βαρβάρων. Ήταν ένας θρύλος που ενέπνευσε κατόπιν την Λαϊκή Παράδοση. Η μετέπειτα επεκτατική δράση των μωαμεθανών υπήρξε κρίσιμη για τον ίδιο. Έβλεπε να καταρρέουν μια- μια οι επαρχίες για τις οποίες αφιέρωσε τη ζωή του. Απεβίωσε το Φεβρουάριο του 641. Η σωρός του τοποθετημένη σε μια σαρκοφάγο από λευκό όνυχα, τάφηκε στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων.
Θαλής, Τ.Ο Μαγνησίας